80 χρόνια από την Γ’ Απελευθέρωση των Σερρών και το τέλος της Βουλγαρικής φασιστικής κατοχής 1941-1944

Του Βασίλη Γιαννογλούδη Αντιπροέδρου Ε.Μ.Ε.Ι.Σ.

Να καθιερωθεί η 14η Σεπτεμβρίου ως εθνική εορτή τοπικής σημασίας στα Σέρρας

Η ανάγκη να επικαιροποιηθεί από το Δήμο Σερρών η ομόφωνη απόφαση την οποία είχε λάβει το πρώτο μετά την απελευθέρωση δημοτικό συμβούλιο Σερρών για την καθιέρωση της 14ης Σεπτεμβρίου 1944 ως εθνική εορτή τοπικής σημασίας για την πόλη των Σερρών, επισημάνθηκε στη διάρκεια εκδήλωσης για την 80η επέτειο απελευθέρωσης από τη βουλγαρική φασιστική κατοχή, που πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα εκδηλώσεων της κεντρικής δημοτικής βιβλιοθήκης της πόλης.

Η εκδήλωση οργανώθηκε από το Δήμο Σερρών, την Εταιρεία Μελέτης και Έρευνας της Ιστορίας των Σερρών (ΕΜΕΙΣ), το Σύλλογο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Σερρών, τη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Σερρών και την Εταιρία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας 1940-1974 (ΕΔΙΑ), με ομιλητή τον δημοσιογράφο και συγγραφέα Σπύρο Κουζινόπουλο.

Στη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε σε οθόνη η απόφαση την οποία είχε λάβει στις 26 Φεβρουαρίου 1945 το τότε δημοτικό συμβούλιο, με δήμαρχο τον δάσκαλο Θεόδωρο Καντά, σύμφωνα με την οποία “η 14η Σεπτεμβρίου να εορτάζεται κατ’ έτος ως Τοπική Εθνική Εορτή της πόλεως Σερρών, διότι το πρώτον κατά την ημέραν εκείνην του έτους 1944, το πρώτον μετά παρέλευσιν τεσσάρων χρόνων βαριάς Γερμανοβουλγαρικής σκλαβιάς, υψώθη η ένδοξος ελληνική σημαία εις την πόλιν μας κατά την είσοδον του στρατού του ΕΛΑΣ”.

Όπως είπε ο ομιλητής, δυστυχώς εκείνη η απόφαση για λόγους σκοπιμότητας καταχωνιάστηκε  και κλειδαμπαρώθηκε σε κάποια σκονισμένα ερμάρια από τους αρνητές της ιστορικής αλήθειας. Κι εκεί έμεινε ξεχασμένη από όλους επί οκτώ δεκαετίες. Και η 14η Σεπτεμβρίου 1944, ημέρα που η πόλη των Σερρών απαλλάχθηκε από τη φρικτή βουλγαρική φασιστική κατοχή, και η οποία θα έπρεπε να τιμάται και να δοξάζεται ετησίως, έμεινε ξεχασμένη εδώ και ογδόντα χρόνια, θαμμένη σε κάποια σκονισμένα χρονοντούλαπα.
Ο Σπύρος Κουζινόπουλος, παρουσίασε στη διάρκεια της ομιλίας του ένα πλούσιο αρχειακό και φωτογραφικό υλικό για τις συνέπειες της φρικτής σκλαβιάς, τις προσπάθειες της εθνολογικής αλλοίωσης του πληθυσμού με τον βίαιο εκβουλγαρισμό, τις ωμότητες που διαπράχθηκαν από τους κατακτητές οδηγώντας στην τρομοκράτηση και την εξαθλίωση των κατοίκων. Ενώ αναφέρθηκε και στον σημαντικό αντιστασιακό αγώνα που αναπτύχθηκε στην πόλη και το νομό Σερρών από το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, αλλά και στα ολοκαυτώματα στα οποία προχώρησαν οι βάρβαροι κατακτητές, Γερμανοί και Βούλγαροι, όπως στα μαρτυρικά Κερδύλια, την Κορμίστα, το Λευκώνα, μαζί με την εξόντωση των  476 Σερραίοι εβραϊκής καταγωγής που τα ξημερώματα της 3ης προς 4η Μαρτίου 1943 συγκεντρώθηκαν από τους Βούλγαρους κατακτητές, φορτώθηκαν σε βαγόνια και εξοντώθηκαν από τους Ναζί.

Τέλος παρέθεσε μαρτυρίες και στοιχεία για την ημέρα απελευθέρωσης των Σερρών, στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, ύστερα από την είσοδο των ανταρτών του ΕΛΑΣ στην πόλη, αλλά και στις προσπάθειες της πρώτης μετά την απελευθέρωση δημοτικής αρχής για την ομαλή λειτουργία της πόλης, παρά τα τεράστια προβλήματα που είχε προκαλέσει η κατοχή όπως ανεργία, φτώχεια, ανασφάλεια, έλλειψη τροφίμων, στέγης και υγειονομικής περίθαλψης.

 Καταλήγοντας ο ομιλητής προέτρεψε το Δήμο Σερρών να ακολουθήσει το παράδειγμα του Δήμου Θεσσαλονίκης που πέτυχε το 2016 την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος με την υπογραφή του τότε Προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου, καθιερώνοντας την 30η Οκτωβρίου 1944, ημέρα εισόδου των ανταρτών του ΕΛΑΣ στη Θεσσαλονίκης και απελευθέρωσής της από τους Γερμανούς, ως εθνική εορτή τοπικής σημασίας.

Όπως είπε: ” Θα ρωτήσει κανείς: Μα τι χρειάζονται αυτές οι επέτειοι;  Και όμως. Σε μία εποχή αμφισβήτησης των κοινωνικών κατακτήσεων και αναθεώρησης της ιστορίας, είναι περισσότερο από απαραίτητο να ξαναγραφτούν οι λευκές σελίδες και να σταματήσει αυτό που ο Χάγκεν Φλάϊσερ αποκαλεί “υγειονομική ταφή της μνήμης”.  Θεωρώ ότι έχουμε καθήκον και υποχρέωση να διατηρούμε άσβεστη στη μνήμη μας την ηρωϊκή περίοδο της Κατοχής, της Αντίστασης και της Απελευθέρωσης. Να μεταλαμπαδεύουμε τα μηνύματα και τα διδάγματά τους στις νεότερες γενιές. Τιμώντας με τον τρόπο αυτό τους συμπολίτες μας εκείνους που βίωσαν τη φρίκη της εξόντωσης, τις λεηλασίες και τις ωμότητες. Που έδωσαν ότι καλύτερο διέθεταν, ακόμη και τη ζωή τους για τη γρήγορη αποτίναξη της χιτλερικής και φασιστικής σκλαβιάς. Για να μπορεί επιτέλους ο λαός μας να αναπνέει ελεύθερα”.

Την εκδήλωση, την οποία συντόνιζε ο αντιπρόεδρος της ΕΜΕΙΣ, Βασίλης Γιαννογλούδης, χαιρέτισαν η δήμαρχος Σερρών, Βαρβάρα Μητλιάγκα και οι πρόεδροι των τεσσάρων συνδιοργανωτών Δημήτριος Δημούδης της ΕΜΕΙΣ, Δημήτριος Ευθυμιόπουλος του ΣΦΓΤ, Ιωάννης Καλόμοιρος της Δημόσιας Βιβλιοθήκης και Τριαντάφυλλος Μηταφίδης της ΕΔΙΑ, ενώ παραβρέθηκαν ο δήμαρχος του ιστορικού δήμου Εμμανουήλ Παππά, Δημήτριος Νότας, ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Σερρών, Παναγιώτης Καρίπογλου, η πρόεδρος του τμήματος Σερρών της Πανελλήνιας Ένωσης Απογόνων Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΑΕΑ) Φιλιώ Σαραντίδου και πλήθος κόσμου.

Την επόμενη μέρα, Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου, τα μέλη της ΕΔΙΑ Μακεδονίας που είχαν μεταβεί στα Σέρρας για την επετειακή εκδήλωση, επισκέφθηκαν για προσκύνημα τα Κερδύλια, αποτίοντας φόρο τιμής στα 238 τραγικά θύματα του ολοκαυτώματος των μαρτυρικών χωριών Άνω και Κάτω Κερδύλια που καταστράφηκαν ολοκληρωτικά και όλοι οι άρρενες κάτοικοί τους ηλικίας 16-60 ετών εκτελέστηκαν από τους Ναζί στις 17 Οκτωβρίου 1941.

Γιαννογλούδης Βασίλης
Αντιπρόεδρος Ε.Μ.Ε.Ι.Σ. Σερρών

1.Η αίθουσα της εκδήλωσης πολύ ώρα πριν αυτή αρχίσει. Και όταν ξεκίνησε, δεν έπεφτε ούτε καρφίτσα από το πλήθος που την παρακολούθησε.

2. Η δήμαρχος Σερρών Βαρβάρα Μητλιάγκα στο βήμα, χαιρετίζοντας την εκδήλωση.

3. Η ιστορική απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Σερρών στις 26-2-1945 για την καθιέρωση της 14ης Σεπτεμβρίου ως εθνικής εορτής τοπικής σημασίας για την πόλη των Σερρών.

4. Μέλη του Δ.Σ. της ΕΔΙΑ Μακεδονίας μπροστά στο μνημείο του Ολοκαυτώματος των μαρτυρικών Κερδυλίων